Op zaterdag 2 januari zijn we naar de jaarlijkse zadenruil markt geweest, in São Martinho das Amoreiras - Odemira, een dorp in de Alentejo, om het verhaal van onze compost te vertellen. We wisten niet waar we terecht zouden komen, dus we gingen op goed geluk. Het initiatief ging uit van Kashi en haar moeder. Moeder Magda is al weer in Nederland, om op haar kleine kleinzoon te passen. En toch heeft ook zij veel inbreng gehad om dit initiatief te nemen én om er iets bijzonders van te maken.
Het verhaal van Kashi
Tijdens de opbouw waren er al enkele nieuwsgierigen. Het is toch altijd spannend of er animo is voor dat waar je je voor hebt ingezet. Zeker als het topic niet echt 'sexy' is. Dus dat gaf goede moed. Nou was ik zelf al overtuigd en enthousiast van deze methode van composteren dus echt iets te verliezen viel er dan ook niet.
Alle andere kraampjes bouwden iets op om te verkopen, wij willen alleen maar ons enthousiasme delen. En gedeeld werd er! De oorsprong van de markt is zaden ruilen, 'Festa das Sementes'. En al deze zaden belanden in de aarde, dus een betere plek om het over deze aarde te hebben is er natuurlijk niet! En dat was te merken aan de mensen, de aandacht, het ongeloof, de vragen, de verhalen...
Hier lopen mensen die ook bezig zijn met tuinen, het verbouwen van groentes, composteren, communes, bewust leven, groen, ecologisch, biologisch, duurzaam, etc. En wat daarbij vooral heel prettig was, dingen worden GEDAAN. Mensen hebben vieze en grote handen, waaraan je kan zien dat er gewerkt wordt. Met enthousiasme, liefde en aandacht voor dat wat zij, en dus ook wat anderen doen. Er wordt uitgeprobeerd, geëxperimenteerd met methodes en technieken, er wordt gezocht naar de dingen die werken. Maar er wordt ook veel aangeklooid door mensen die een stuk land hebben gekocht en eigenlijk geen flauw idee hebben, wat wel en niet werkt.
Wat me opvalt is dat het tijdens de uitwisseling niet zozeer gaat over 'wat goed of fout is', maar het gaat met name over de mogelijkheden. Ook zijn de mensen open, al duurt het altijd even om wat nieuws te kunnen opnemen. Vooral als er al zoveel condities in ons hoofd zitten die onze perceptie al tot een beeld gevormd hebben.
Het lijkt wel of de simpliciteit van onze composteringsmethode het complexe denken te boven gaat
We denken in bemesten, we denken in lagen maken, omdraaien en bewateren, in tekorten. Dan duurt het even tot begrippen als 'onderdompelen', 'grassen', 'bacteriën' en 'mineralen' doordringen in het beeld van compost maken. Ik heb het vermoeden dat dat hier en daar wel echt gelukt is. Mensen zeiden vaak 'dank je wel', vroegen door en kwamen soms zelfs terug om op iets in te gaan of door te vragen. Ik vermoed dat het uiterlijk van onze kraam zeker heeft bijgedragen aan de belangstelling. Mensen wilden echt weten; 'wat is dit allemaal en wat gebeurd hier?!' Ik vond het echt heel leuk om iets te brengen en presenteren wat mij zo eigen is geworden en waar ik zelf zo blij van wordt.
Ook vind ik het leuk om Hestel Tellus te presenteren als een soort Wikipedia van de compost. En ik hoop dat ik jullie (Hendrik en Stella) meer kan delen met nog vele anderen!
Kraampraat in de Compoststraat
We hebben net een stuk land gekocht en willen ook graag een tuin aanleggen.
Dus we moeten eerst compost maken dan pas een tuin aanleggen? Ja dat klinkt eigenlijk ook wel logisch.. Zo houd je de balans tussen halen en brengen vanaf het begin gezond, ook kun je zo bepalen hoe groot je tuin kan zijn.
Een gezonde tuin bestaat uit 10% verteerd organisch materiaal (compost).
Dus deze compost is alleen gras en een klein beetje mest??? Ongelofelijk! Ja echt waar, en in verhouding tot andere methoden waar je steeds moet omscheppen en water moet opgieten om het nat te houden gebruiken we ook maar weinig water.
Kun je die compoststarter ook als voeding/thee voor de planten gebruiken?
Forget about bemesten! Onze aarde hier zit vol steen en dus mineralen! Dat IS voeding zat! Het heeft enkel actieve organische stof nodig, zodat de planten deze mineralen ook daadwerkelijk kunnen opnemen. Je kan een thee maken van de compost, daar zitten de bacteriën in die de grond tot leven brengen.
Hier hou je tenminste wat aan over! Mijn GFT compost verdwijnt zo goed als helemaal.
Dat komt omdat GFT voor het grootste deel uit water bestaat. Dat water verdampt gedurende de broei. Het organische materiaal wordt omgezet in CO2 en verdwijnt in de atmosfeer. Hoe meer wordt omgezet en belucht, hoe meer het materiaal wordt blootgesteld aan zuurstof, en hoe meer CO2 ontwikkeling er plaats vindt. Wat overblijft zijn mineralen... en deze hebben maar weinig massa. Dit is ook de reden waarom GFT compost vaak 'te zout' is.
Oh ik heb net het veld gemaaid, dus dat kan ik nu allemaal mooi gebruiken!
Ja, wel eerst even laten drogen he!
Deze compost stinkt helemaal niet! Kan het ook met stro?
Het antwoord op de markt was 'nee', omdat stro te weinig stikstof in zich heeft, om de vertering van het materiaal vlot te doen verlopen. De C/N verhouding van hooi is vaak veel gunstiger, 19/1. Van stro is dat veelal 65/1. Dat betekent dus dat in stro 65 delen carbon zitten, tegen 1 deel stikstof en in hooi 19 delen carbon tegen 1 stikstof, waaruit mag blijken dat hooi in verhouding meer stikstof bevat. We hebben het hier over stikstof (in termen van voedsel voor microben), ofwel we spreken over eiwit, dat hier het zelfde betekent (in termen van voedsel voor dieren).
Nu zegt Hendrik: "Ik ben gewoon afgegaan op de boeken, maar ik had moeten zeggen dat hij het had moeten proberen en ons op de hoogte had moeten houden. En ook... Als hij me een paar pakken stro brengt ga ik er mee aan de slag. Ik ben zelf ook wel benieuwd of mijn nieuw verworven theorieën kloppen. Ik ben er van overtuigd, dat de natuur altijd ondoorgrondelijke manieren kent om organisch materiaal af te breken."
Moet het gras perse droog zijn? Moet het hooi zijn?
Ja dat is heel belangrijk omdat het vocht in nat gras heel schoon is en we willen juist veel bacteriën in het gras brengen die de compostering op gang brengen. Daarbij verteert hooi vele malen beter dan nat ofwel vers gras. Hoe droger het gras, hoe beter te compostering.
Wij zijn vegan en doen dus liever niets met dieren. Kan het ook met brandnetels i.p.v mest?
Helaas, we hebben de bacteriën uit het maagstelsel van de dieren nodig om het composteringsproces op gang te brengen. Vooral de vele magen van een koe maken hele mooie bruikbare bacteriën. Echter, is er slechts heel weinig mest nodig bij deze methode van composteren.
Wist je dat je Karma wordt bepaald door de hoeveelheid vruchtbare aarde die je nalaat?
Nee, dat wisten we niet. Maar Hendrik is er verguld mee.
Dankwoord
Dank aan Hendrik en Stella die me hebben aangemoedigd tot dit initiatief en de invulling zo mooi hebben aangevuld en aangekleed. Dank voor jullie vrijgevigheid, van jullie kennis en kunde, het openbaren van al jullie inzet en jullie ongerepte feedback. Het is een plezier dat jullie in mijn leven zijn gekomen en ook om aan jullie levens deel te mogen nemen. Dank natuurlijk aan Mariana die ons een plekje toevertrouwde op deze mooie markt. Dank ook aan moeders die altijd, al dan niet aanwezig, ons voorziet van vermakelijke sausjes en haar pioniersdrift. Dank ook aan de prachtige bloemkool en broccoli die voor de kraam stilletjes stonden te pronken. Dank ook aan mijn Guru in wiens ogen ik zelf ondergedompeld wordt ook al praten we over compost :)
*
Kashi.
(met in het groen aanvullingen van Hendrik)
*
Eén ding moet me nog van het hart: Hendrik en ik hebben Kashi's Guru nooit ontmoet. We hadden de kans op het moment dat hij de markt bezocht, maar we hebben de gelegenheid niet te baat genomen... Het dankwoord van Kashi aan hem is dan ook persoonlijk. Hij is haar Guru en niet de onze. Het is onze keuze om niet te willen worden opgenomen in een stroming, politieke partij, beweging, sekte, religie, spirituele organisatie etc. Wij zelf zijn eveneens geen stroming, partij, beweging, sekte, religie, of organisatie... Wij zelf, zijn slechts op zoek naar de biologische gebeurtenissen in de aarde en de organisch stof... en doen hier, op dit blog, verslag van onze belevenissen. Simpelweg nieuwsgierig.
Het staat eenieder vrij om zich bij wie of wat dan ook aan te sluiten. Wij respecteren dit ten zeerste, maar nemen er ook tegelijkertijd afstand van, wanneer het ons betreft. Kashi en haar moeder Magda zijn onze 'grote compost en tuin vriendinnen'. Wij zelf zijn dan ook aan hén onze dank verschuldigd. Bij deze, Kashi en Magda, met genoegen :)
*
Stella.
 |
| Onze stand met Kashi´s 'mini compoststraat' en ook mijn schilderijtjes moesten mee, omdat het leuk is en omdat het landschappen zijn. En dat is toepasselijk? |
 |
| Kashi´s Mini CompostStraat |
Tijdens de opbouw waren er al enkele nieuwsgierigen. Het is toch altijd spannend of er animo is voor dat waar je je voor hebt ingezet. Zeker als het topic niet echt 'sexy' is. Dus dat gaf goede moed. Nou was ik zelf al overtuigd en enthousiast van deze methode van composteren dus echt iets te verliezen viel er dan ook niet.
Wat me opvalt is dat het tijdens de uitwisseling niet zozeer gaat over 'wat goed of fout is', maar het gaat met name over de mogelijkheden. Ook zijn de mensen open, al duurt het altijd even om wat nieuws te kunnen opnemen. Vooral als er al zoveel condities in ons hoofd zitten die onze perceptie al tot een beeld gevormd hebben.
Het lijkt wel of de simpliciteit van onze composteringsmethode het complexe denken te boven gaat
We denken in bemesten, we denken in lagen maken, omdraaien en bewateren, in tekorten. Dan duurt het even tot begrippen als 'onderdompelen', 'grassen', 'bacteriën' en 'mineralen' doordringen in het beeld van compost maken. Ik heb het vermoeden dat dat hier en daar wel echt gelukt is. Mensen zeiden vaak 'dank je wel', vroegen door en kwamen soms zelfs terug om op iets in te gaan of door te vragen. Ik vermoed dat het uiterlijk van onze kraam zeker heeft bijgedragen aan de belangstelling. Mensen wilden echt weten; 'wat is dit allemaal en wat gebeurd hier?!' Ik vond het echt heel leuk om iets te brengen en presenteren wat mij zo eigen is geworden en waar ik zelf zo blij van wordt.
Ook vind ik het leuk om Hestel Tellus te presenteren als een soort Wikipedia van de compost. En ik hoop dat ik jullie (Hendrik en Stella) meer kan delen met nog vele anderen!
We hebben net een stuk land gekocht en willen ook graag een tuin aanleggen.
Dus we moeten eerst compost maken dan pas een tuin aanleggen? Ja dat klinkt eigenlijk ook wel logisch.. Zo houd je de balans tussen halen en brengen vanaf het begin gezond, ook kun je zo bepalen hoe groot je tuin kan zijn.
Een gezonde tuin bestaat uit 10% verteerd organisch materiaal (compost).
Dus deze compost is alleen gras en een klein beetje mest??? Ongelofelijk! Ja echt waar, en in verhouding tot andere methoden waar je steeds moet omscheppen en water moet opgieten om het nat te houden gebruiken we ook maar weinig water.
Kun je die compoststarter ook als voeding/thee voor de planten gebruiken?
Forget about bemesten! Onze aarde hier zit vol steen en dus mineralen! Dat IS voeding zat! Het heeft enkel actieve organische stof nodig, zodat de planten deze mineralen ook daadwerkelijk kunnen opnemen. Je kan een thee maken van de compost, daar zitten de bacteriën in die de grond tot leven brengen.
Hier hou je tenminste wat aan over! Mijn GFT compost verdwijnt zo goed als helemaal.
Dat komt omdat GFT voor het grootste deel uit water bestaat. Dat water verdampt gedurende de broei. Het organische materiaal wordt omgezet in CO2 en verdwijnt in de atmosfeer. Hoe meer wordt omgezet en belucht, hoe meer het materiaal wordt blootgesteld aan zuurstof, en hoe meer CO2 ontwikkeling er plaats vindt. Wat overblijft zijn mineralen... en deze hebben maar weinig massa. Dit is ook de reden waarom GFT compost vaak 'te zout' is.
Oh ik heb net het veld gemaaid, dus dat kan ik nu allemaal mooi gebruiken!
Ja, wel eerst even laten drogen he!
Deze compost stinkt helemaal niet! Kan het ook met stro?
Het antwoord op de markt was 'nee', omdat stro te weinig stikstof in zich heeft, om de vertering van het materiaal vlot te doen verlopen. De C/N verhouding van hooi is vaak veel gunstiger, 19/1. Van stro is dat veelal 65/1. Dat betekent dus dat in stro 65 delen carbon zitten, tegen 1 deel stikstof en in hooi 19 delen carbon tegen 1 stikstof, waaruit mag blijken dat hooi in verhouding meer stikstof bevat. We hebben het hier over stikstof (in termen van voedsel voor microben), ofwel we spreken over eiwit, dat hier het zelfde betekent (in termen van voedsel voor dieren).
Nu zegt Hendrik: "Ik ben gewoon afgegaan op de boeken, maar ik had moeten zeggen dat hij het had moeten proberen en ons op de hoogte had moeten houden. En ook... Als hij me een paar pakken stro brengt ga ik er mee aan de slag. Ik ben zelf ook wel benieuwd of mijn nieuw verworven theorieën kloppen. Ik ben er van overtuigd, dat de natuur altijd ondoorgrondelijke manieren kent om organisch materiaal af te breken."
Moet het gras perse droog zijn? Moet het hooi zijn?
Ja dat is heel belangrijk omdat het vocht in nat gras heel schoon is en we willen juist veel bacteriën in het gras brengen die de compostering op gang brengen. Daarbij verteert hooi vele malen beter dan nat ofwel vers gras. Hoe droger het gras, hoe beter te compostering.
Wij zijn vegan en doen dus liever niets met dieren. Kan het ook met brandnetels i.p.v mest?
Helaas, we hebben de bacteriën uit het maagstelsel van de dieren nodig om het composteringsproces op gang te brengen. Vooral de vele magen van een koe maken hele mooie bruikbare bacteriën. Echter, is er slechts heel weinig mest nodig bij deze methode van composteren.
Wist je dat je Karma wordt bepaald door de hoeveelheid vruchtbare aarde die je nalaat?
Nee, dat wisten we niet. Maar Hendrik is er verguld mee.
Dankwoord
Dank aan Hendrik en Stella die me hebben aangemoedigd tot dit initiatief en de invulling zo mooi hebben aangevuld en aangekleed. Dank voor jullie vrijgevigheid, van jullie kennis en kunde, het openbaren van al jullie inzet en jullie ongerepte feedback. Het is een plezier dat jullie in mijn leven zijn gekomen en ook om aan jullie levens deel te mogen nemen. Dank natuurlijk aan Mariana die ons een plekje toevertrouwde op deze mooie markt. Dank ook aan moeders die altijd, al dan niet aanwezig, ons voorziet van vermakelijke sausjes en haar pioniersdrift. Dank ook aan de prachtige bloemkool en broccoli die voor de kraam stilletjes stonden te pronken. Dank ook aan mijn Guru in wiens ogen ik zelf ondergedompeld wordt ook al praten we over compost :)
*
Kashi.
(met in het groen aanvullingen van Hendrik)
*
Eén ding moet me nog van het hart: Hendrik en ik hebben Kashi's Guru nooit ontmoet. We hadden de kans op het moment dat hij de markt bezocht, maar we hebben de gelegenheid niet te baat genomen... Het dankwoord van Kashi aan hem is dan ook persoonlijk. Hij is haar Guru en niet de onze. Het is onze keuze om niet te willen worden opgenomen in een stroming, politieke partij, beweging, sekte, religie, spirituele organisatie etc. Wij zelf zijn eveneens geen stroming, partij, beweging, sekte, religie, of organisatie... Wij zelf, zijn slechts op zoek naar de biologische gebeurtenissen in de aarde en de organisch stof... en doen hier, op dit blog, verslag van onze belevenissen. Simpelweg nieuwsgierig.
Het staat eenieder vrij om zich bij wie of wat dan ook aan te sluiten. Wij respecteren dit ten zeerste, maar nemen er ook tegelijkertijd afstand van, wanneer het ons betreft. Kashi en haar moeder Magda zijn onze 'grote compost en tuin vriendinnen'. Wij zelf zijn dan ook aan hén onze dank verschuldigd. Bij deze, Kashi en Magda, met genoegen :)
*
Stella.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten