Het land op de schop,

Het land op de schop,
is het meest extreme scenario. Net als in wederopbouw van de jaren 50 krijgt de staat een veel grotere rol in de maatschappij. En tegelijkertijd veranderen onze opvattingen over onze leefstijl en hoe we met elkaar om willen gaan. Die twee trends versterken elkaar en de overheid krijgt de taak een nieuwe economie te realiseren. We redden uit de oude economie alleen datgene wat we mee willen nemen naar de toekomst. We willen goed voorbereid zijn op een volgende crisis dus de overheid krijgt na een zware gezondheids- en economische crisis de taak ons voor te bereiden op de klimaatcrisis. Gezien het succes van de apps waarmee drie jaar lang ons gedrag is gemanaged om intelligent uit de lock down te geraken, wordt er in de maatschappij voluit ingezet op ict en transparantie, deels ook ten koste van privacy. Boeren zullen hun gebruik van bestrijdingsmiddelen en andere milieu-indicatoren openbaar moeten maken. Door het grote sociale experiment dat de corona crisis is, komt de overheid er achter dat consumentengedrag wel degelijk beïnvloedbaar is en slaat actief aan het nudgen om een transitie van dierlijk naar plantaardig eiwit te bevorderen. De vleestax is snel ingevoerd en helpt overheidstekorten te dekken. De Corona-app wordt uitgebreid met een module om voedselinname en gezondheidsstatus aan elkaar te koppelen zodat je smartphone rood, oranje of groen kleurt na het avondeten, en je huisarts leest met artificial intelligence software mee. Als tegenhanger reguleert de overheid de techbedrijven en platforms om de privacy en het nuts-karakter van die voorzieningen te waarborgen. Evenzo gaan we in analogie van de zzp-ers inzien dat boeren de uitvoerende arm zijn van multinationals en dat we beter die kunnen afrekenen op true cost dan boeren subsidiëren en reguleren. Net als in de jaren 50 worden onafhankelijk kostprijzen berekend voor overheidsingrijpen, nu op basis van true cost. Robottechnologie dringt door en vervangt een groot deel van de immigranten voor seizoenswerk. Vooral in de tuinbouw wordt dit sterk gestimuleerd, enerzijds omdat we gezonder gaan eten maar dit voor lagere economische klassen wel betaalbaar willen houden, en anderzijds uitvoerende arbeid duurder wordt. Door alle innovaties verdwijnt de economische crisis snel uit beeld en stijgen de lonen waardoor automatisering en robotisering verder wordt aangejaagd. De combinatie van veranderende leefstijl, toenemende inkomens en een sturende overheid maakt dat de omvang van de agrarische sector wordt aangepast aan de beschikbare, en dalende milieuruimte. Tegelijkertijd wordt veel nieuwe technologie ontwikkeld die wordt geëxporteerd. De grote toeleveranciers in de landbouw en de voedselproducenten zien zich steeds meer als een (Noordwest) Europees bedrijf en werken in symbiose met vele kleinere start ups die ze soms opkopen om schaalgrootte te geven. In termen van veerkracht denken is dit scenario gericht op transformatie.

Uit foodlog. Door Krijn Foppe 19-4-2020.